Καθηγητές Μαθήματος
Γενικό πλαίσιο
Α. Εικαστικά θέματα Ι
Στο 1ο εξάμηνο σπουδών δίδεται έμφαση στην ένταξη των φοιτητών στην διαδικασία σχεδίασης μέσα από μία μεθοδολογία ανάλυσης, σύνθεσης και αποτύπωσης του περιβάλλοντα χώρου.
Η διδακτική διαδικασία του μαθήματος προωθεί την διεύρυνση της αντιληπτικής ικανότητας και ευαισθησίας του φοιτητή μέσω της σχεδιαστικής και χρωματικής αναπαράστασης του χώρου. Το σχέδιο αποτελεί θεμελιώδη βάση πάνω στην οποία μπορούν να εξελιχθούν και άλλα μαθήματα στα επόμενα εξάμηνα, για την υψηλού επιπέδου απόδοση απόψεων και νοημάτων.
Β. Οπτική Γλώσσα
Το μάθημα αποτελεί βασική πληροφορία στις αρχές και τεχνικές επεξεργασίας της οπτικής οργάνωσης και σύνθεσης που είναι αναπόσπαστο μέρος του περιεχομένου του σχεδιασμού (design)Πρόκειται για τη διδασκαλία της υποδομής της οπτικής γλώσσας στα πλαίσια μιας ορθολογιστικής έρευνας και ανάλυσης, που σκοπεύει να διευρύνει την κατανόηση και χρήση της ευρύτερης οπτικής έκφρασης. Οι φοιτητές/τριες ασκούν δεξιότητες όπως η αντίληψη των ορίων, των χώρων, των σχέσεων, η αντίληψη του τμήματος και του «όλου».
Περιεχόμενο μαθήματος
Το μάθημα είναι βασικό ερμηνευτικό εργαλείο των αρχών και εννοιών του σχεδίου, του χρώματος και της οπτικής επικοινωνίας. Χωρίζεται σε δύο διακριτά μέρη:
Α. Σχέδιο-Χρώμα
Β. Οπτική Γλώσσα
Διδάσκεται η δεξιότητα να αποτύπωσης του τρισδιάστατου χώρου στις δυο διαστάσεις δεδομένης κλίμακας και τονικότητας. Καλλιεργούνται οι δημιουργικές δεξιότητες στην έκφραση και επικοινωνία μηνυμάτων με εργαλεία το σχέδιο και το χρώμα. Ενθαρρύνεται η επιλογή και η χρήση τόσο των συμβατικών όσο και των τεχνικών νέας γενιάς καθώς και η υβριδοποίησή τους.
Στην σειρά μαθημάτων που αφορούν την Οπτική Γλώσσα γίνεται μια εισαγωγή στις αντιληπτικές και νοητικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού και της λειτουργίας της οπτικής αντίληψης του χώρου και του χρόνου. Το μάθημα επικεντρώνεται στη σημασία της οπτικής γλώσσας ως μέρος του σχεδιασμού της επικοινωνίας συμβάλλοντας στην δημιουργία οπτικής κουλτούρας. Υπάρχει ένα ελάχιστο επίπεδο βασικών δεξιοτήτων που πρέπει να κατακτήσουν οι φοιτητές/τριες κατά τη διάρκεια του μαθήματος ώστε να ελέγχουν γλώσσες και εκφραστικούς πόρους οπτικής αναπαράστασης και επικοινωνίας. Το σχέδιο λειτουργεί ως μέσο οπτικής έρευνας και επικοινωνίας. Αναλύονται τα επιμέρους στοιχεία του προκειμένου να διερευνηθεί η μορφή/φόρμα του σχεδιασμού και το περιεχόμενο/concept που τον προσδιορίζει. Η μελέτη και η διαχείριση τόσο των συμβατικών όσο και των πειραματικών τεχνικών θεωρείται απαραίτητη για την απόκτηση ικανοτήτων και δεξιοτήτων που οδηγούν στην κατασκευή και ανάλυση εικόνων.
– Εξετάζονται τα βασικά οπτικά εργαλεία όπως: η γραμμή, το σχήμα, η φόρμα, το μοτίβο/ματιέρα, καθώς και η κλίμακα/αναλογία, ισορροπία, που αποτελούν το υπόβαθρο της οπτικής οργάνωσης και σύνθεσης.
– Ερευνώνται και εφαρμόζονται τεχνικές, ανάλογα με τον χαρακτήρα του σχεδίου και το σκοπό του σχεδιασμού.
– Επίσης, ορίζονται και εξετάζονται οι βασικές οπτικές αρχές (ενότητα, κλίμακα/αναλογία, ισορροπία), που αποτελούν το υπόβαθρο της οπτικής οργάνωσης | σύνθεσης.
Σκοποί και στόχοι
Α. Οι ασκήσεις Σχεδίου και Χρώματος στοχεύουν στην απόκτηση ικανοτήτων ως προς την ζωγραφική απεικόνιση του χώρου, την εξοικείωση με έννοιες όπως φόρμα, ρυθμός, τονική κλίμακα διαβαθμίσεις φωτεινότητας, καθώς και τις ποιότητες και αρμονίες του χρωματικού φάσματος. Στόχο του μαθήματος επίσης αποτελεί η καλλιέργεια και εξάσκηση του προσωπικού βλέμματος του φοιτητή/τριας μέσω της σχεδιαστικής προσήλωσης στις διαφορετικές εκδοχές των χωρικών αποστάσεων ( κοντινά, προοπτικά θέματα) και της πολλαπλότητας της οπτικής περιπέτειας μέσω της έρευνας της γραμμής και τόνου.
Β. Η διδασκαλία του μαθήματος της Οπτικής Γλώσσας στοχεύει στην ενίσχυση της υποδομής της οπτικής επικοινωνίας στα πλαίσια μιας ορθολογιστικής έρευνας και ανάλυσης. Σκοπεύει να διευρύνει την κατανόηση της ευρύτερης οπτικής έκφρασης.
Μαθησιακά αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση να :
Α.-Έχει κατανοήσει τις βασικές αρχές σχεδίασης και δομής της σύνθεσης.
-Ελέγχει τις αναλογίες σε διαφορετικά επίπεδα στον χώρο.
-Έχει αποκτήσει δεξιότητες ώστε να αποδίδει την σκίαση από συγκεκριμένη ή διάχυτη φωτεινή πηγή για την απεικόνιση στοιχείων ποικίλης υλικότητας και υφής.
-Γνωρίζει τη σχέση αλληλεπίδρασης γραμμής και επιπέδου σε ποικίλες εκδοχές.
-Γνωρίζει την χρήση και τις ιδιότητες διαφορετικών υλικών σχεδίασης και χρωματικής απόδοσης.
– Είναι σε θέση να διακρίνει τα βασικά χαρακτηριστικά του τρισδιάστατου χώρου και να τον αποδώσει στις δυο διαστάσεις του χαρτιού με αδρό τρόπο (σκίτσο), ή με αναπαραστατική λεπτομέρεια.
– Έχει αποκτήσει τις βασικές γνώσεις της οργάνωσης μιας σύνθεσης και μπορεί να απομονώσει και να επεξεργαστεί μέρος ή το σύνολο της οπτικής πληροφορίας.
-Έχει αποκτήσει τη βασική γνώση μέσω θεωρίας και πράξης της σχέσης αλληλεπίδρασης σχεδίου και χρώματος.
Β. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση να:
– κατανοεί τις οπτικές εμπειρίες του, να οργανώνει τις γνώσεις του ώστε να αναπτύσσει μια αναλυτική και κριτική σκέψη και κατανόηση.
– κατανοεί τα βασικά και κρίσιμα χαρακτηριστικά της οπτικής σύνθεσης, την σύνδεση τους με το περιεχόμενο, τους στόχους και τις αρχές των έργων σχεδιασμού
– προσεγγίζει το σχέδιο ως μέσο έκφρασης στοιχείων και αρχών μιας οπτικής γλώσσας που σχετίζονται με την πρακτική του σχεδιασμού
– αναπτύξει τις ικανότητές του να χειρίζεται αυτή τη γλώσσα στη δημιουργία ιδεών
– γνωρίζει τα εργαλεία και τις τεχνικές διαχείρισης της οπτικής σύνθεσης και πως αυτά χρησιμοποιούνται για να εξασφαλίσουν την απαραίτητη επικοινωνία
– κοινοποιεί ιδέες και πληροφορίες, τόσο σε ειδικευμένο όσο και σε μη-εξειδικευμένο κοινό
Βιβλιογραφία ελληνική
-Arnheim,Rudolf 2005.Τέχνη και οπτική αντίληψη . Η ψυχολογία της οπτικής όρασης, εκδ.
Θεμέλιο
– Itten Johannes 1987. Design and form
– Kepes gyorgy 1966. Language of Vision, Dover Publications
– Clee Paul 1989. Επαναστατική Σκέψη. Τα μαθήματα στην Σχολή Μπάουχαουζ, εκδ. Μέλισσα
– Zeki, Semir 2002. Εσωτερική Όραση. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
-Ο Ζωγράφος της Μοντέρνας ζωής Σαρλ Μπωντλέρ, εκδ. Παπαδόπουλος
-Η Ζωγραφική του Μανέ, Μισέλ Φουκώ, εκδ. Νήσος
-Μα είναι αυτό τέχνη; Cynthia Freeland, εκδ. Πλέθρον
-Η ωμότητα των πραγμάτων Συζητήσεις με τον Francis Bacon Φράνσις Μπέικον – David Sylvester,εκδ. ΑΓΡΑ
-Γιάννης Κουνέλλης – Λιμναία Οδύσσεια, Κείμενα και συνεντεύξεις 1966 – 1989, εκδ. ΑΓΡΑ
Βιβλιογραφία ξενόγλωσση
– Leborg, Christian 2006. Visual Grammar. Princeton Architectural Press.
– Lidwell, William 2015. Universal Principles of Design. Rockport Publishers Inc
– Munari, Bruno 2016. Bruno Munari: Square, Circle, Triangle. Princeton Architectural Press
– Pentak, Stephen & Lauer, David A. 2015. Design Basics. Wadsworth Publishing
– Itten Johannes 1987. Design and form
Δευτερεύουσα βιβλιογραφία
-Ο μηχανικός του χαμένου χρόνου Συνεντεύξεις με τον Marcel Duchamp
Πιέρ Καμπάν – Marcel Duchamp , εκδ. ΑΓΡΑ
-Β. Καντίνσκυ, Για το πνευματικό στην Τέχνη, εκδ. Νεφέλη
– Πλίνιος ο πρεσβύτερος, Περί Αρχαίας Ελληνικής Ζωγραφικής, εκδ. ΑΓΡΑ