Γενικό πλαίσιο
Το μάθημα αποσκοπεί στην κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών των θεωρητικών εννοιών (Ψυχολογικών-Ψυχαναλυτικών) μέσω των οποίων θα αναδειχθούν τα νοήματα του χώρου, τόπου, τοπίου, διαστήματος, κλειστού χώρου, κενού χώρου, εσωτερικού χώρου, προσωπικού χώρου.
Περιεχόμενο μαθήματος
Μέσω διαδοχικών διαλέξεων οι φοιτητές ξεναγούνται στην έννοια του χώρου ως φαντασιωτικής επαφής του ατόμου με τον κόσμο. Ο χώρος ως βιωμένη εμπειρία βασίζεται σε προβλητικές διαδικασίες έτσι όπως προκύπτουν από το «σωματικό σχήμα»-schémacorporel, τον πρωτογενή ναρκισσισμό, το «στάδιο του καθρέφτη»-stadedumiroir. Ωστόσο, το ίδιο το σώμα κινούμενο ως νόημα εντός του συμβολικού πεδίου κατοικεί τον χώρο ως σημασία και κατοικείται από αυτόν ως έμβια παρουσία του κόσμου.
Ιδιαίτερα, θα εξεταστούν:
1. Η λακανική τοπολογία του ψυχικού συστήματος σε συνάρτηση με την έννοια του χώρου.
2. Το βίωμα του χώρου εν σχέσει με την παρουσία του ανθρώπου στον κόσμο.
3. Η έννοια της μορφής και πως προκύπτουν οι αλλαγές επ’ αυτής.
4. Παραδείγματα χώρου προς εξέταση: το τοπίο, η πόλη στον Μεσαίωνα, το ιερό του ναού, ο κήπος, το δωμάτιο της σύγχρονης κατοικίας, ο τάφος, η υποκειμενικότητα του εσωτερικού χώρου.
5. Τι σημαίνει θεμελιώνω, κτίζω, κατοικώ, διαρρυθμίζω τον χώρο.
Βιβλιογραφία ελληνική
ARNHEIMR., Η δυναμική της αρχιτεκτονικής μορφής, UniversityStudioPress, Θεσσαλονίκη 2003
BACHELARDG., Η ποιητική του χώρου, Χατζηνικολή, Αθήνα 2014
HEIDEGGERM., Κτίζειν, κατοικείν, σκέπτεσθαι, Πλέθρον, Αθήνα 2009
ΚΑΓΓΕΛΑΡΗΣ Φ., Το πράγμα η λέξη και ο κόσμος, Αρμός, Αθήνα 2017
ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΣ Σ., Η εμπειρία του αρχιτεκτονημένου χώρου και το σωματικό σχήμα, Καστανιώτης, Αθήνα 1983
LECORBUSIERC.E.J., Για μια αρχιτεκτονική, Εκκρεμές, Αθήνα 2005
LACANJ., Το στάδιο του καθρέφτη ως διαμορφωτής του εγώ, Περιοδικό Fort-Da, τεύχος 2, Αθήνα Δεκέμβριος 2012
MERLEAU-PONTYM., Η φαινομενολογία της αντίληψης, Νήσος, Αθήνα 2016
NORBERG-SCHULZC., GeniusLoci, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Ε.Μ.Π., Αθήνα 2009
PANOFSKYE., Γοτθική αρχιτεκτονική και σχολαστικισμός, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2018
ROSSIA., Η αρχιτεκτονική της πόλης, UniversityStudioPress, Θεσσαλονίκη, 1996
SIMMELG., Μητροπολιτική αίσθηση, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2017