Καθηγητές Μαθήματος
Γενικό πλαίσιο
Η σειρά των συνθετικών μαθημάτων της Αρχιτεκτονικής Εσωτερικών Χώρων τοποθετείται στον πυρήνα του γνωσιολογικού περιεχομένου του τμήματος. Τα μαθήματα αυτά στοχεύουν στη διερεύνηση θεωριών και πρακτικών που αφορούν ξεχωριστές περιοχές, κλίμακες και κατασκευαστικές πρακτικές στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό εσωτερικών χώρων. Σε αυτά αναπτύσσονται αναλυτικά και συνθετικά ιδέες και ζητήματα που εμπεριέχουν την έρευνα και την πρακτική, και μελετούν τις διαστάσεις της ανθρώπινης παρουσίας σε διαφορετικά περιβάλλοντα, εκτεινόμενα σε κλίμακα από το δωμάτιο έως τον δημόσιο, αστικό χώρο. Οι μελέτες που πραγματοποιούνται ενθαρρύνουν τη δημιουργική νοητική διαδικασία στον σχεδιασμό και εισάγουν τον εσωτερικό χώρο ως ένα πεδίο κριτικής τοποθέτησης, ως φορέα κοινωνικών σχέσεων και ως κατασκευή που επικοινωνεί συγκεκριμένες χωρικές ταυτότητες καθώς χρησιμοποιεί αφηγήσεις, υλικά και αντικείμενα. Ταυτόχρονα οι φοιτητές εξοικειώνονται με την ιδέα περί ενός σχεδιασμού ο οποίος εννοείται τόσο ως μεθοδολογική προσέγγιση όσο και ως καθολική εμπειρία με επίκεντρο τον άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένων των διαστάσεων της φυσικής, γνωσιακής (αντιληπτικής), και προγραμματικής εργονομίας. Έτσι, διαμέσου αυτών των μαθημάτων, ενισχύονται η αναλυτική και συνθετική διαδικασία, η κριτική σκέψη, η ολιστική θεώρηση, η δυνατότητα λήψης αποφάσεων και οι διεπιστημονικές προσεγγίσεις που περιλαμβάνουν όλες τις παραμέτρους αρχιτεκτονικού σχεδιασμού των εσωτερικών χώρων, με κλιμάκωση γνώσεων και πρακτικών εφαρμογών
Περιεχόμενο μαθήματος
Το περιεχόμενο του συγκεκριμένου συνθετικού μαθήματος εστιάζει στον δημιουργικό σχεδιασμό εσωτερικών χώρων που αφορούν την διαχείριση του ελεύθερου χρόνου με έμφαση στην αναψυχή και τον τουρισμό. Η επεξεργασία της εργασίας γίνεται με ανθρωποκεντρική στόχευση και με την αξιοποίηση όλων των μέχρι τώρα γνώσεων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι χώροι με μια ολιστική αντίληψη αναδεικνύοντας την σχέση του εσωτερικού χώρου με το περιβάλλον και τα στοιχεία άνεσης των χρηστών, καθώς και οι κοινωνικο-ψυχολογικές ποιότητες που συνδέονται με τον σχεδιασμό του.Το μάθημα αποτελεί μάθημα ειδίκευσης του E΄ εξαμήνου σπουδών. Ως τέτοιο στοχεύει στο να εμβαθύνουν οι φοιτητές στη μελέτη πεδίου και να αποκτήσουν εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες στο σχεδιασμό ειδικών τέτοιων χώρων.Κατά την άσκηση – μελέτη εξαμήνου επιδιώκεται η εφαρμογή του σχεδιασμού ως συνάρτηση του προγραμματικού οργανωτικού πλαισίου, των διαδικασιών και των μεθόδων που αφορούν στη συγκρότηση και στην διατύπωση των κεντρικών δημιουργικών ιδεών (concept), την ανάλυση και διερεύνηση προτύπων που χρησιμεύουν ως αναφορά για την νέα πρόταση, την συστηματική προσέγγιση της μορφής, των υποδομών και των δομικών συστημάτων μέσα από τις συγκεκριμένες απαιτήσεις ενός ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού, και τέλος την δημιουργική σχεδιαστική εφαρμογή των παραπάνω επινοήσεων.
Σκοποί και στόχοι
Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών/τριων στο εννοιολογικό περιεχόμενο, τα διαφορετικά ιστορικά πρότυπα, και τις αντιληπτικές και νοητικές λειτουργίες που διαμορφώνουν την εικόνα των σύγχρονων χώρων αναψυχής, ως μια συνολική εμπειρία μεταξύ του λειτουργικού και του φαντασιακού χώρου, συμπεριλαμβανομένων και των νέων τεχνολογικών εξελίξεων . Στόχοι του μαθήματος μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι:
• Η απόκτηση των απαιτούμενων θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων , που σε συνδυασμό με την προηγούμενη μαθησιακή εμπειρία, προσδιορίζουν ένα ευρύτερο γνωστικό πεδίο
• Η κατανόηση των ιδιαίτερων απαιτήσεων οργάνωσης και σχεδιασμού των χώρων Αναψυχής
• Η ικανότητα στην αντιμετώπιση σύνθετων προβλημάτων λειτουργικότητας, εργονομίας, ψυχολογίας και κοινωνιολογίας του χώρου
• Η εφαρμογή σε δημόσιους χώρους που αφορούν την αναψυχή και των τουρισμό παράγοντας «νέα τουριστικά τοπία»
• Η ικανότητα ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης, μέσω της ανάπτυξης των θεωρητικών γνώσεων
• Η δυνατότητα μεθοδικής και δημιουργικής ανάπτυξης της κριτικής αντίληψης
• Η ερευνητική διάθεση και αλλά και η ικανότητα αξιολόγησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της σύνθεσης αυτών, με την δημιουργία νέων ευφάνταστων και πρωτότυπων χώρων
• Η καλλιέργεια της ενεργής ατομικής συμμετοχής, αλλά και της ομαδικής συνεργασίας, καθώς και της αλληλεπίδρασης με τους διδάσκοντες.
Μαθησιακά αποτελέσματα
Το μάθημα αυτό είναι ένα μάθημα εξειδίκευσης του Ε΄ εξαμήνου. Ως εκ τούτου, στοχεύει στην εμβάθυνση των φοιτητών στη μελέτη πεδίου και στην απόκτηση εξειδικευμένων γνώσεων και δεξιοτήτων στο σχεδιασμό. Το μάθημα στοχεύει στην υλοποίηση του σχεδιασμού ως συνάρτηση του προγραμματικού πλαισίου, των διαδικασιών και μεθόδων που εμπλέκονται στη διαμόρφωση εννοιολογικών εννοιών, στην ανάλυση και εξερεύνηση προτύπων που χρησιμεύουν ως αναφορά για νέα πρόταση, συστηματική προσέγγιση της μορφής, στην υποδομή και κτιριακών συστημάτων μέσα από τις συγκεκριμένες απαιτήσεις του ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού, και τέλος στη δημιουργική σχεδιαστική εφαρμογή των παραπάνω εφευρέσεων. Το μάθημα οργανώνεται σε δύο άξονες, τη θεωρία και την εφαρμογή, που συνεργάζονται, με τη θεωρία να υποστηρίζει προοδευτικά την εργαστηριακή συνιστώσα καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος. Η θεωρία περιλαμβάνει διαλέξεις από εισηγητές μαθημάτων και επισκέπτες καθηγητές, οι οποίες κατανέμονται εξίσου στα ακόλουθα θέματα: • Η διαχείριση της ιστορικής και κοινωνιολογικής προσέγγισης του ελεύθερου χρόνου • Αναψυχή και τουρισμός. Ιστορία και εξέλιξη. • Ο ρόλος του interior design στην ενίσχυση της ποιότητας του τουρισμού • Ολιστικός σχεδιασμός • Ταυτότητα στο χωροταξικό σχεδιασμό • Ο τουρισμός ως μέθοδος ανάδειξης της αρχιτεκτονικής πολιτιστικής κληρονομιάς Υποστηρίζεται επίσης από εκπαιδευτικές επισκέψεις σε επιλεγμένους εκθεσιακούς χώρους, συμμετοχή σε δραστηριότητες και εργαστήρια και επίσης σε εκθέσεις. Το θεωρητικό μέρος ολοκληρώνεται με ένα ατομικό ερευνητικό θέμα σχετικό με το αντικείμενο του μαθήματος, το οποίο ορίζεται στην αρχή του ακαδημαϊκού εξαμήνου από τους καθηγητές και υποστηρίζεται δημόσια σε προγραμματισμένη ημερομηνία, η οποία (κατά κανόνα) συμπίπτει με την παράδοση του το έργο στο τέλος του εξαμήνου.
Βιβλιογραφία ελληνική
• Φιλιππίδης Δ, (1984), Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα: Μέλισσα.
• Αίσωπος Γ., (2015), Τοπία Τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα, εκδόσεις: Δομές
• Δέφνερ Α. (1999/2006), Σχεδιασμός για τον Ελεύθερο Χρόνο (Τουρισμός-Πολιτισμός-Αθλητισμός). Πανεπιστημιακές Παραδόσεις (Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας).
• Ζορμπά, Μ. (2014) Πολιτική του Πολιτισμού. Ευρώπη και Ελλάδα στο Δεύτερο Μισό του 20ού αιώνα, Αθήνα: Πατάκης.
• Κοκκώσης, Χ., Τσάρτας, Π. (2001) Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη και Περιβάλλον, Αθήνα: Κριτική.
• Κόνσολα, Ν. (2006) Πολιτιστική Ανάπτυξη και Πολιτική, Αθήνα: Παπαζήσης.
• Ανδριώτης, Κ (2009) Αειφορία και Εναλλακτικός Τουρισμός, Αθήνα: Σταμούλης
• Κοκκώσης, Χ., Τσάρτας, Π., Γρίμπα, Ε. (2011) Ειδικές και Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού , Αθήνα: Κριτική.
• Κομίλης, Π. (2007) Οικοτουρισμός: Η Εναλλακτική Προοπτική Αειφόρου Τουριστικής Ανάπτυξης, Αθήνα: Προπομπός
• Πικιώνης Δ., (2010), Κείμενα Πικιώνη, εκδόσεις ΜΙΕΤ (ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ)
• Σταυρίδης Στ., (2006), Μνήμη και εμπειρία του χώρου, Συλλογικό , εκδόσεις ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
• Μητούλα Ρ., Οικονόμου Α., (2010),Οικολογική Διαχείριση Κτιρίων, Οικισμών και Πόλεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Αθήνα, εκδόσεις Σταμούλη
• Παπαϊωάννου Τ., (2008),Η αρχιτεκτονική και η πόλη, Αθήνα, Εκδόσεις Καστανιώτη
• Κονταράτος Σ., (1986), Αρχιτεκτονική και παράδοση: Ιδεολογίες, πρακτικές και προβλήματα στη χρήση του αρχιτεκτονικού παρελθόντος, Εκδόσεις Καστανιώτης.
• Κυδωνιάτης Σ., (1981), Η ελληνική αρχιτεκτονική αναγέννησις και η κακοποίησις της, εκδόσεις Ακαδημίας Αθηνών
• Φατούρος Δ., (2008), Ίχνος Χρόνου, Αφηγήσεις για τη Νεώτερη Αρχιτεκτονική, εκδόσεις Καστανιώτη,
• Τουρνικιώτης Π., (2000), Το Μοντέρνο πνεύμα και ο τόπος, στο Σ. Κονταράτος και W. Wang (επιμ.), Αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα, Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής
• Μωραΐτης Κ., (2015), Σχήματα τοπίου, Έκδοση ebook: ΣΕΑΒ, ΚΑΛΛΙΠΟΣ
• Μωραΐτης Κ., (2015), Η τέχνη του τοπίου, Έκδοση ebook: ΣΕΑΒ, ΚΑΛΛΙΠΟΣ
• Μωραΐτης Κ., (2015), ΤΟ ΤΟΠΙΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ εκδόσεις ΣΙΔΕΡΗΣ Ι.
• Τσάρτας, Π. (1996) Τουρίστες, Ταξίδια, Τόποι: Κοινωνιολογικές Προσεγγίσεις στον Τουρισμό, Αθήνα: Εξάντας Εκδοτική.
Βιβλιογραφία ξενόγλωσση
• Semes S., (2009) The future of the past: a conservation ethic for architecture, urbanism and historic preservation, USA: W.W Norton Company.
• Williams R., (1994) Κουλτούρα και Ιστορία, εκδόσεις ΓΝΩΣΗ, Αθήνα.
• Tsartas P. (2003) “Cultural Tourism and Regional Development: Problems, Possibilities, Prospects”, in Deffner A., Konstandakopoulos D. and Psycharis Y. (eds.) Culture and Regional Economic Development in Europe, Volos: University of Thessaly Press.
• Vanhove, N. (1997) Mass tourism: Benefits and coast, In Wahab, S. & Pigram, J.J. (eds), Tourism Development and Growth – The Challenge of Sustainability, (pp. 50-77), London: Routledge.
• Ζήβας Δ, 1997, Τα μνημεία και η πόλη, Αθήνα, εκδόσεις Libro.
• Dallen T. J. (επ.) (2007) Managing Heritage and Cultural Tourism Resources: Critical Essays, Volume One, Aldershot: Ashgate.
• Burkart, A.J. and Medlik, S. (1981) Tourism: Past, Present and Future, Heinemann, London.
• Urry, J, Larsen, J. (1990/2011) The Tourist Gaze 3.0, Sage, .
• Holloway, J.C., Humphreys, C. (1983/2012) The Business of Tourism, Harlow: Pearson Education.
• Inskeep, E. (επ.) (1994/2001) National and Regional Tourism Planning: Methodologies and Case Studies, London: World Tourism Organization/ Routledge.
• Hall C. M. (1999/2007) Tourism Planning: Policies, Processes and Relationships, Harlow: Prentice Hall.
• Cooper, C., Fletcher, J., Fyall, A., Gilbert, D. καιWanhill, S. (1993/2008) Tourism: Principles and Practice, Harlow: Financial Times/ Prentice Hall.
Δευτερεύουσα βιβλιογραφία
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
• JOURNAL OF TOURISM RESEARCH
• Journal of Tourism and Hospitality Management.
• ΔΟΜΕΣ, Αθήνα: Πρόδρομος Παπαδόπουλος.
• ΚΤΗΡΙΟ, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις κτίριο.